Acil durum yardım talebi ve arama kurtarma çalışmalarında kullanılan iki ayrı uydu sistemi vardır:

 

COSPAS-SARSAT
INMARSAT

 

GMDSS’in uygulamaya girmesinden önce sadece Cospas-Sarsat uyduları arama kurtarma sisteminde kullanılmaktaydı. Cospas-Sarsat sistemi Ruslar tarafından atılan 2 adet Cospas (space system for search of distress vessel) ve 2 adet Sarsat (Search and Rescue Satellite) uydusundan oluşmuştur. Uydular kutupsal yörüngelidir. 121.5 Mhz ve 406 Mhz frekanslarında çalışan uydu Epirb’lerinden gelen sinyalleri alarak uydu-kara istasyonlarına (LUT- Lokal User Terminal) iletmekte ve arama kurtarma çalışmalarının başlatılmasını sağlamaktadırlar. (Şekil:1.1)

Şekil 1.1: Cospas-Sarsat uydularının çalışma sistemi

 

 

Bugün bu Cospas-Sarsat uydu sistemine Inmarsat (International Maritime Satellite) uydu sistemi de dahil olmuştur. Inmarsat sisteminde 4 adet ekvotoral yörüngeli 1.6 Ghz frekanslarında çalışan uydu bulunmaktadır. (Şekil:1.2)

Pasifik Okyanus bölgesi üzerindeki uydudur. 1780 E enlemindedir.

Batı Atlantik Okyanus bölgesi üzerindeki uydudur. 540 W enlemindedir.

Doğu Atlantik Okyanus bölgesi üzerindeki uydudur. 15,50 E enlemindedir.

Hind Okyanus bölgesindeki uydudur. 640 E enlemindedir.

Bu uyduların dönüş süratleri dünya ile aynı olup yerleri Dünya’ya göre sabittir. Her biri yaklaşık olarak dünyanın 1/3 lük bir alanını kapsar. Kapsam alanları bir biri üzerine bindirmeli olacak şekilde ekvator hizasında eşit aralıklı olarak yerleştirilmiştir. Bu şekilde, 70º kuzey ve 70º güney enlemleri arasında kalan alanda gönderilen sinyalleri alarak uydukara istasyonlarına iletirler.

İnmarsat uydularının Cospas-Sarsat uydularına üstünlüğü; bu sistemde uydular sadece epirblerin sinyallerini iletmekle kalmaz gemiler ile kara istasyonları arasında tehlike, aciliyet, emniyet ve rutin haberleşme mesajlarına da aracılık ederler. Telsiz sistemine olan üstünlüğü ise tüm bu işlemleri mesafe sınırı tanımaksızın yeryüzünün 700 N - 700 S enlemleri arasında kalan tüm alanında yapabilmesinden kaynaklanmaktadır. 

 

 

 

Inmarsat sistemi, Cospas-Sarsat sisteminden çok üstün olmasına rağmen, Cospas- Sarsat sistemi halen kullanılmaktadır. Bunun gerekçesi, her iki sistemdeki mevcut yörünge farkıdır. Inmarsat uyduları ekvatoral yörüngeli olduklarından sadece 700 N ve 700 S enlemleri arasında kalan alanı takip edebilmekte, Cospas-Sarsat uyduları ise kutupsal yörüngeli olduğundan tüm Dünya yüzeyini, dolayısı ile Inmarsat uydularının takip edemediği 700-900 N ve 700-900 S enlemleri arasını da takip edebilmektir. Bu neden ile 700- 900 N ve 700-900 S enlemleri arasında seyir yapan gemiler Cospas-Sarsat epirblerini kullanmaktadırlar.